OVER ONS
Op de middelbare tuinbouwschool kwam ik in conflict met mezelf of je wel of niet chemische bestrijdingsmiddelen moest gaan gebruiken in de land en tuinbouw, voor mij stond vast dat deze bestrijdings-middelen op de lange duur zeer schadelijk zouden zijn voor mens en natuur. Ik werd geïnspireerd door Rachel Carson, een Amerikaanse biologe; haar boek ´Dode lente` heeft mij sterk beïnvloed. Ook de Engelse filosoof Schumacher maakte indruk met zijn boek Small is beautiful. Door de Club van Rome kwam het milieuvraagstuk nog in een veel breder kader te staan. Grenzen aan de groei zette het probleem in die tijd op de internationale agenda. Ook professor Jan Tinbergen pleitte voor ,,Een Leefbare Aarde”. Diep ontzag had ik voor de Indiase persoon Gandhi, die de Bergrede uit de bijbel als richtsnoer had. Goed rentmeesterschap is een opdracht, maar in de praktijk niet altijd even gemakkelijk.
Kringloop
De eerste jaren was het kweken van biologische groente een groot experiment. Enige houvast waren de richtlijnen voor de biologisch-dynamische landbouw. Deze zorgden voor een nieuwe natuurbeleving voor ondernemers met een brede visie. Als producent van tuinbouwproducten word je je nog meer bewust van je plaats in de natuur. Werken aan de vruchtbaarheid van de grond moet je echt leren, niet de plant wordt gevoed om te groeien, maar het gaat in de eerste plaats om de grond met zijn bodemactiviteit.
Er gaat een wereld voor je open als je grond onder de microscoop bekijkt en er diverse proeven mee doet en kweekjes maakt. Bodembiodiversiteit speelt een cruciale rol voor een gezonde ontwikkeling van de gewassen. Veel mensen beseffen niet dat zich onder de grond een wereld van micro-organismen bevindt die misschien nog wel veel ingewikkelder en uitgebreider is dan bijvoorbeeld de bovengrondse dierenwereld. Het ontdekken van het kleinste micro organisme staat in contrast met de bovengrondse dierenwereld. Maar de koe, het paard, het varken en de kip zijn ook niet los te zien van de biologisch-dynamische landbouw. Een kringloop van voedingsstoffen en mest zorgt voor een optimaal bedrijf.
Samenwerking
De Lepelaar heeft de afgelopen zeven jaar een buitengewoon goede samenwerking opgebouwd met de biologische boerderij De Buitenplaats. Er gaat grasklaver, stro en voeraardappelen en peen naar het vee en er komt weer stalmest voor terug. Ook worden er percelen land geruild en over en weer van elkaar gebruikt.
Het is een echt koppelbedrijf geworden waarbij ook nog machines worden uitgeruild en men elkaar in drukke tijden over en weer helpt.
Duurzaam denken.
Hoe meetbaar is biologische landbouw? Het antwoord blijft moeilijk. Een ding is zeker: het laat zich niet in een paar jaar afdwingen. Resultaten behalen op de korte termijn is iets voor de gangbare landbouw. Juist bij biologische landbouw is het belangrijk te kijken naar de lange termijn, naar de toekomst. Hoe integer wil je omgaan met de natuur? Waar biologische landbouw is, neemt de biodiversiteit toe. Er zijn veel meer soorten levende wezens, van weidevogels tot beestjes in de bodem. Dat geeft vitaliteit aan de planten die je teelt. In de biologische landbouw wordt een gewas meer op de proef gesteld dan van gangbaar geteelde gewassen. En als dat lukt is het genieten voor de boer. En zelfs het onkruid kan boeien, want Guichelheil, Veronica en de Blauwe Morgenster vind je meestal niet op een kunstmestbedrijf, dat maakt ons bedrijf zo interessant.
Gezonde mens? Hoe meer samenhang des te gezonder, geldt dit dan ook voor de mens? Een hele moeilijke vraag en misschien nog wel moeilijker te beantwoorden als het telen van gezonde producten.
De producten uit de biologische landbouw kunnen als je het goed wilt doen niet goedkoop zijn, onze concurrentie is buitengewoon slecht ten opzichte van de gangbare landbouw, daar wordt (niet voor niets) nog volop tegen het onkruid gespoten en wordt de ijssla straks op waterbedden geteeld en komt het varkensvlees uit de flats op de industrie terreinen. Nu al gestimuleerd met miljoenen innovatief geld uit den Haag en Brussel. In de vijfendertig jaar dat ons bedrijf bestaat zijn we niet half zo ondersteund als de gangbare landbouw. Structurele maatregelen om de biologische landbouw ook een eerlijke kans te geven zijn uitgebleven. Ons land zou veel kunnen leren van omringende landen. Hier blijft de biologische landbouw ver achter. Zelf heb ik totaal geen spijt dat ik een biologisch bedrijf ben begonnen, want ik heb er erg veel van geleerd. Door mijn lange periode dat ik nu in de biologische sector werk en de vele waarnemingen welke ik heb kunnen verrichten heb ik grote verschillen ontdekt in levenstijl. Voeding heeft een grote invloed op vitaliteit en dan kan het bijna niet anders als dat dit ook een grote invloed op je gezondheid heeft.
Jan Schrijver.
